Pierwsze zebranie OSP w Górowie Iławeckim odbyło się 13 marca 1889 roku. Za przykładem Górowa Iławeckiego poszli mieszkańcy większych wsi i powołali swoje jednostki OSP. Brak jest jednak materiałów źródłowych, aby określić dokładną datę ich powstania, ale pod koniec wieku na pewno istniały OSP w Pieszkowie i w Kandytach.
Właśnie w miejscowości Kandyty została odnaleziona odznaka strażacka, na której wytłoczona jest nazwa miejscowości „Canditten”. Jak się przypuszcza, pochodzi ona z lat 30 minionego wieku, z okazji jubileuszu trzydziestolecia tej jednostki.
Strażacy obok walki z pożarami troszczyli się również o zabezpieczenie przeciwpożarowe wsi, a także prowadzili działalność kulturalno-wychowawczą. Tyle tylko można znaleźć na temat jednostki OSP Kandyty w księgach przedwojennych, ale pewne jest to, że straż w Kandytach istniała już w tym okresie.
Po II wojnie na przełomie lat 1946 – 1947 władze miasta Górowa Ił położyły bardzo duży nacisk na ponowne powołanie w większych miejscowościach jednostek OSP. I tak pod koniec 1947 roku zostaje na nowo założona Ochotnicza Straż Pożarna w Kandytach i w Pieszkowie. W ich ślady idą takie wsie jak: Wojciechy, Bukowiec i Gałajny.
Początki OSP w Kandytach były bardzo trudne. Nasza jednostka była wyposażona tylko w ręczną pompę. Codzienne dyżury pełnili rolnicy, którzy mieli do dyspozycji swoje konie. Do pożaru wyjeżdżano na wozie z żelaznymi kołami z ręczną pompą .
Sprzęt strażacki przechowywano w małych, skromnych i zniszczonych strażnicach. Tak było do roku 1954 roku, kiedy to wóz na żelaznych kołach zastąpił wóz na kołach gumowych, a ręczną pompę zamieniono na nowoczesną jak na tamte czasy pompę spalinową .
Nieżyjący już druh Roman Kinal tak wspomina tamte czasy:
- Do 1954 nasza straż dysponowała tylko ręczną pompą . W tym roku otrzymaliśmy nową motopompę oraz znaczną ilość nowych węży . W roku 1957 Straż w Kandytach wzbogaciła się o samochód ciężarowy –STAR 20, którego kierowcą został druh Antoni Imasewicz.
- W ten sposób – kontynuuje - nasza OSP była drugą po Górowie wyposażona w samochód strażacki . Uchwałą Rady Ministrów z dnia 14 sierpnia 1958 nadano Związkom OSP miano Stowarzyszeń Wyższej Użyteczności .....” .
- Do 1954 nasza straż dysponowała tylko ręczną pompą . W tym roku otrzymaliśmy nową motopompę oraz znaczną ilość nowych węży . W roku 1957 Straż w Kandytach wzbogaciła się o samochód ciężarowy –STAR 20, którego kierowcą został druh Antoni Imasewicz.
- W ten sposób – kontynuuje - nasza OSP była drugą po Górowie wyposażona w samochód strażacki . Uchwałą Rady Ministrów z dnia 14 sierpnia 1958 nadano Związkom OSP miano Stowarzyszeń Wyższej Użyteczności .....” .
W dniu 27 maja 1959 roku ówczesny komendant straży w Kandytach druh Roman Kinal zostaje powołany do Okręgowego Sądu Honorowego.
Jak wspomina dalej komendant:
- Po przyłączeniu Kandyt w 1961 roku do powiatu Bartoszyckiego, morale naszej jednostki w tych ciężkich czasach nie spadło tak jak w innych wsiach i mieście Górowo Ił. Komendant Straży Pożarnej w Bartoszycach w swoim liście pisał tak:
”Najbardziej aktywna w tych czasach okazuje się Straż Kandyty . W aktywności tej uczestniczą czynnie strażacy kierowani przez druha Romana Kinala . Potrzebom strażnictwa patronuje także Władysław Macełko Naczelnik Gminy .. ....”
- Po przyłączeniu Kandyt w 1961 roku do powiatu Bartoszyckiego, morale naszej jednostki w tych ciężkich czasach nie spadło tak jak w innych wsiach i mieście Górowo Ił. Komendant Straży Pożarnej w Bartoszycach w swoim liście pisał tak:
”Najbardziej aktywna w tych czasach okazuje się Straż Kandyty . W aktywności tej uczestniczą czynnie strażacy kierowani przez druha Romana Kinala . Potrzebom strażnictwa patronuje także Władysław Macełko Naczelnik Gminy .. ....”
W 1976 zostaje oddana do użytku tak długo oczekiwana przez strażaków nowo wybudowana kosztem kilkunastu milionów zł remiza wraz ze świetlicą wiejską .Była nie tylko pierwszą, ale i największą w okolicy. Inicjatorami jej budowy byli min.: Bogdan Kamiński , Roman Kinal, Józef Wilczek, Kazimierz Grajewski, Wiesław Tomaszkiewicz.
Strażacy z Kandyt uczestniczyli w wielu akcjach, nawet poza terenem swojej gminy. Potwierdzają to dalsze wspomnienia ówczesnego komendanta Romana Kinala.
- „Któregoś wieczoru zauważyliśmy nad lasem duże kłęby dymu. Uwinęliśmy się i szybko ruszyliśmy w jego kierunku. Przystąpiliśmy do gaszenia lasu i czekaliśmy na pomoc. Jakie było nasze zdziwienie, kiedy zobaczyliśmy rosyjskich strażaków....Dopiero wtedy dotarło do nas, że znajdujemy się na terytorium Rosji. Po stłumieniu ognia podziękowaliśmy sobie nawzajem za pomoc i ruszyliśmy w stronę remizy. Szczęście, że nie ukarano nas za nielegalne przekroczenie granicy .......’’
W niedługim czasie w Górowie Iławeckim założono Złotą Księgę Zasłużonych dla Miasta i Gminy. Na 38 wpisów - aż 8 to strażacy, a wśród nich 2 strażaków z Kandyt: druh Teodor Hudź oraz druh Roman Kinal , który zostaje odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
W 1980 Zarząd MiG ZOSP i KRSP w Bartoszycach uznał, iż na szczególne wyróżnienie zasługuje jednostka OSP w Kandytach . Jak odnotowano ... „Jednostka ta obok górowskiej jednostki, jest wiodącą w akcjach gaśniczo – ratowniczych. Posiada najlepiej wyszkolonych strażaków.”
Za najlepszego strażaka 1980 roku w powiecie bartoszyckim uznano druha Józefa Wilczka, kierowcę OSP w Kandytach.
W 1980 Zarząd MiG ZOSP i KRSP w Bartoszycach uznał, iż na szczególne wyróżnienie zasługuje jednostka OSP w Kandytach . Jak odnotowano ... „Jednostka ta obok górowskiej jednostki, jest wiodącą w akcjach gaśniczo – ratowniczych. Posiada najlepiej wyszkolonych strażaków.”
Za najlepszego strażaka 1980 roku w powiecie bartoszyckim uznano druha Józefa Wilczka, kierowcę OSP w Kandytach.
W jednostce OSP Kandyty jak na razie od 1957 roku służyły trzy wozy strażackie. STAR 20 był pierwszym takim wozem, na jego miejsce przyprowadzono pierwszy wóz bojowy STAR 25 , następcą „Babci” w 1983 roku został STAR 244 GBM2,5\8 na podwoziu Jelcza .
Od roku 2010 w jednostce służy STAR 266GBAM2,5\20 +10, który został przekazany nam z jednostki KSRG Kamińsk . Kandyccy strażacy odnosili w swoim czasie wiele sukcesów na zawodach sportowo – pożarniczych. Świadczy o tym duża ilość znajdujących się w remizie . dyplomów i pucharów.
Od roku 2010 w jednostce służy STAR 266GBAM2,5\20 +10, który został przekazany nam z jednostki KSRG Kamińsk . Kandyccy strażacy odnosili w swoim czasie wiele sukcesów na zawodach sportowo – pożarniczych. Świadczy o tym duża ilość znajdujących się w remizie . dyplomów i pucharów.
Zebrał i opracował :
druh Mirosław Potoczny
druh Mirosław Potoczny
Komentarze (17) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Dodaj komentarz Odśwież
Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych
Dodawaj komentarze jako zarejestrowany użytkownik - zaloguj się lub wejdź przez
Kandycianin #295225 | 78.8.*.* 9 cze 2011 19:56
Panie druhu Potoczny ! Jako wieloletni mieszkaniec Kandyt (1962-1982) znałem druha Iwancewicza Antoniego - dobrego kierowcę i strażaka. W Kandytach w tym czasie nie mieszkał żaden Imasewicz - sądzę więc, że to pomyłka w nazwiskach. A tak nawiasem mówiąc bardzo się cieszę, że napisał Pan trochę o wielu prawdziwych autorytetach Kandyt, bazując niewątpliwie na wiedzy Panu przekazanej. Pozdrawiam szczególnie druha Wiesława, który jako chyba jedyny z wymienionych jest dalej mieszkańcem. To był super strażak. Naprawdę.
Ocena komentarza: warty uwagi (6) !
odpowiedz na ten komentarz
Bogdan #1951445 | 213.238.*.* 11 mar 2016 21:40
Na tej fotografii jest weteran strażaków z Kandyt - Izydor (Igor Worobeć). Wielce zasłużona osoba dla z dla wsi z mojego pokolenia. Wiele, wiele włożył swojej pracy dla społeczności lokalnej. Szkoda, że zapomniano o nim w trudnych dla niego chwilach, wynikających ze złego stanu zdrowia. Pamiętam go z pracy w Kółku Rolniczym, ze społecznej pracy w OSP w latach oczywiście 70 ubiegłego wieku. Wspaniały człowiek. Szkoda, że odszedł. Że odszedł trochę w zapomnieniu, ale z drugiej strony tych, z którymi współpracował i dla których pracował też już nie ma (m.in. Romek Król, Wacek Martul, Pan Dymidziuk i wiele, wiele innych). A nowe pokolenie i nowi mieszkańcy nie muszą tego znać. Cześć Jego Pamięci. Odpoczywaj w Bogu. CZEŚĆ JEGO PAMIĘCI. Izydor! bardzo dobrze się zasłużyłeś dla Kandyt
Ocena komentarza: warty uwagi (4) !
odpowiedz na ten komentarz
JSyn. #456946 | 78.8.*.* 27 lis 2011 15:11
DRUHU POTOCZNY !!!! PROSZE COS NAPISAĆ O OSTATNICH WYCZYNACH STRAŻAKÓW KANDYCKICH. ZAPEWNE JEST COŚ CZYM MOZNA SIĘ POCHWALIĆ - ale ale mi się wydaje, że druh za dużo czasu spędza za grancą, a Kandytach jest tyle jeszcze do zrobienia !
Ocena komentarza: warty uwagi (4) !
odpowiedz na ten komentarz
Kajtek #354176 | 87.105.*.* 18 sie 2011 19:47
GDZIE JEST DRUH POTOCZNY ??? JAK TO TAK MOŻNA DŁUGO NIC NIE PISAĆ O WYCZYNACH KANDYCKICH STRAŻAKÓW. DRUHU WRACAJ i PISZ i PISZ o strażakach.
Ocena komentarza: warty uwagi (3) !
odpowiedz na ten komentarz
Andy #317519 | 83.9.*.* 10 lip 2011 08:29
Tak więc, zgodnie z materiałami źródłowymi druhowie, w tym roku macie okrągłą rocznicę. Setka stuknęła :-)
Ocena komentarza: warty uwagi (3) !
odpowiedz na ten komentarz
Andy #317515 | 83.9.*.* 10 lip 2011 08:03
Nie do końca prawda. W sposób formalny, straż pożarna w Kandytach, jako samodzielna jednostka powstała dopiero w 1911 roku. Wcześniej - prawdopodobnie - funkcjonowała pod zarządem jednostki w Górowie Iławeckim. Rok powstania łatwo znaleźć na stronie Oddziału Wojewódzkiego ZOSP RP w zakładce *Straże pożarne Prus*. Są też źródła niemieckie.
Ocena komentarza: warty uwagi (3) !
odpowiedz na ten komentarz
do emigranta #297346 | 78.8.*.* 13 cze 2011 22:37
Ładnie się ogląda i miło wspomina elitę Kandyckich strażaków. Przynajmniej, ci co na fotografiach to naprawdę osoby zasłużone i godne wielkiego szacunku. Działacze społeczni i ludzie, którzy dobrze się zasłużyli społeczności lokalnej. Szkoda, że wielu nie można już spotkać wśród mieszkańców Kandyt. Ale prawda jest też taka, że przynajmniej o jednym z żywych zupełnie zapomniano. Mieszka w podeszłym wieku prawie w zapomnieniu na kolonii, a stan zdrowia nie pozwala mu aktywnie uczestniczyć w życiu społecznym. Przecież on naprawdę całe życie pracował nie tylko na chleb, ale również społecznie. Zachęcam młodą brać strażacką do odwiedzenia tego społecznika, a może on potrzebuje jakiejś pomocy, wsparcia. A swoją drogą mam nadzieję, że sami zainteresowani, bądź ich rodziny wyraziły zgodę na umieszczanie swoich wizerunków w sieci internetowej, który w prawie polskim podlega szczególnej ochronie. Zaznaczam, że to byli działacze społeczni, a nie funkcjonariusze publiczni (za wyjątkiem milicjanta z Bukowca, który pracował okresowo na posterunku w Kandytach).
Ocena komentarza: warty uwagi (3) !
odpowiedz na ten komentarz
Do Stokrotki #363990 | 78.24.*.* 28 sie 2011 18:15
Ale druh mieszka na obrzeżach wsi i nie musi aż tak mocno się angażować, co innego ci co we wsi mieszkają. Druhu porzuć sprzątanie i pisz o strażakach, bo masz ogromną wiedzę w tym zakresie. Tylko pisz bez konfabulacji i przekręcaj nazwisk.
Ocena komentarza: warty uwagi (2) !
odpowiedz na ten komentarz
MP #369563 | 95.49.*.* 3 wrz 2011 22:37
Już niedługo coś napiszemy . Pozdrawiam serdecznie
Ocena komentarza: warty uwagi (1) !
odpowiedz na ten komentarz
STOKROTKA #363874 | 78.24.*.* 28 sie 2011 15:29
Do Kajtka.O ile mi wiadomo to druh Potoczny całą parą jest zaangażowany w porządkowaniu wsi gdyż niebawem odbędzie się konkurs Najpiękniejsza wieś gminy Górowo Iławeckie ,więc dlatego nic się nie pisze o strażakach.
Ocena komentarza: warty uwagi (1) !
odpowiedz na ten komentarz
Gratulacje! #295470 | 83.31.*.* 10 cze 2011 09:39
Świetny artykuł, ciekawe zdjęcia. Dobrze,że pomyślano o tym by pokazać kawałek historii...choćby dla młodych, którzy nie maja pojęcia co było w przeszłości.A może ktoś pokusi się o napisanie np. o tym jak wyglądały Kandyty ileś tam lat wstecz np. od okresu przedwojennego? Byłby to bardzo wartościowy artykuł. Gratulacje dla autora tekstu!
Ocena komentarza: warty uwagi (1) !
odpowiedz na ten komentarz
do Andy #346208 | 83.28.*.* 10 sie 2011 10:02
tak zgadzam się ale większośc dokumentów poprostu zaginęła tak więc na terenie gminy górowo przyjęto datę powstania na nowo naszej jednostki za rok 1947 a jeśli ktoś jest w posiadaniu takowych lub jakichkolwiek dokumentów na temat Straży w Kandytach będziemy bardzo wdzięczni za ich udostępnienie gdyż jest to historia ludzi którzy ofiarowali swój czas i czasami nawet zdrowie by pomagac innym tak więc prośba o udostępnienie jakichkolwiek starych zdjęc czy dokumentów jest jak najbardziej na miejscu .
!
odpowiedz na ten komentarz
pokaż odpowiedzi (1)
ktos #316126 | 81.69.*.* 8 lip 2011 09:45
brawo Mirek wykazales sie . kawal dobrej roboty ciekawie to napisales
!
odpowiedz na ten komentarz
Do emigranta #297262 | 83.9.*.* 13 cze 2011 20:18
Wypada więc podziękować za te zdjęcia.
!
odpowiedz na ten komentarz
emigrant #297234 | 79.191.*.* 13 cze 2011 19:41
Ciekawy artykuł tylko szkoda, że nie podano więcej informacji o byłych strażakach a przynajmniej o tych, którzy widnieją na prezentowanych zdjęciach. Swoją drogą wydaje mi się, że niektóre z nich sam przyniosłem kilkanaście lat temu do kandyckiej szkoły :)
!
odpowiedz na ten komentarz
Strażak #296316 | 77.253.*.* 11 cze 2011 16:02
Brawo Mirek. Dobry artykuł, bardzo ciekawy.
!
odpowiedz na ten komentarz